Polonya’da Yaşam
Polonya 2004 yılından itibaren Avrupa Birliği üyesi olup, 2007 yılından beri Schengen bölgesinde olan Polonya; Balkanlar ile Batı Avrupa’yı birbirine bağlaması ve konumu itibariyle, Avrupa’nın en popüler ülkelerindendir. Başkenti Varşova ve nüfusu 38,5 milyondur (Avrupa Birliği 2019 kayıtlarına göre). En bilindik şehirleri Varşova, Krakov, Lodz ve Wroclaw şehirleridir. Yaşlı nüfusla beraber yaş ortalaması 40 olan Polonya, Avrupa’nın en dinamik nüfusuna sahip ülkelerinden biridir. Avrupa’da nüfus yaş ortalaması genellikle 45-46 civarlarındayken, Polonya özellikle bu alanda göze çarpmaktadır. Mesafe olarak yakınlığından dolayı Almanya, Çekya, Slovakya, Macaristan, Romanya gibi ülkelerden öğrencilerin, özellikle erasmus programı kapsamında eğitimlerini devam ettirmeleri için tercih sebebi olurken; İtalya, İspanya, Hindistan, Ukrayna, Çin, Norveç, Nijerya gibi birçok ülkelerden de öğrenciler Polonya’da birçok üniversiteyi eğitim için tercih etmektedirler.
Polonya’nın resmi dili Lehçe’dir fakat 15-35 yaş arası genç nüfusunda yaklaşık %36-37’si iyi derecede İngilizce konuşmaktadır. Ayrıca Polonya’da yer yer Almanca, Rusça ve az oranda Fransızca da konuşulmaktadır. Genel anlamda ve tüm diller düşünüldüğünde, nüfusun tüm yaş gruplarında yaklaşık %80’den fazlası iki dil konuşmaktadır. Polonya’da yüksek oranda tarım ve hayvancılık, geçim kaynağıdır. Dünya ortalamasından daha fazla oranda kömür rezervleri de bulunur. Avrupa’nın dokuzuncu büyük olmasına karşın ekonomik anlamda sürekli gelişen, buna karşılık yaşam maliyetleri düşük olan bir ülkedir.
Polonyanın para birimi Zloty’dir. 1 Zloti 2019 itibariyle yaklaşık 1,47 TL’ye karşılık gelir. Euro bazında düşünüldüğünde, alım gücü oldukça yüksek olacaktır. Özellikle ürün fiyat kıyaslamalarına bakıldığında, yine maliyetlerin Avrupa fiyatlarında göre ne kadar düşük olduğu göze çarpmaktadır. Polonya’da aylık asgari ücret 2000 Zloti civarı yani yaklaşık 470 Euro’dur. Bu yüzden alım gücünün daha yüksek olduğu görülebilir.
Örnek verecek olursak:
1 Litre süt yaklaşık 2.40 Zloti yani 2.5 TL civarındadır. 1 kilo domates 5 Zloti, 300 gram beyaz ekmek 1.25 civarındadır. Fiyatlar şehirden şehire de değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin Varşova’da alacağınız bir ürün ile Krakov’da alacağınız bir ürün arasında 0.15 Zloti fark edebilmektedir. Birim fiyatta hemen hemen Türkiye ile aynıdır. Bu da öğrenciler için tercih sebebi olmaktadır. Polonya’da eğitim ücretleri Türkiye’dekinden daha düşükken ve yaşam maliyetleri aynıyken; hem de öğrenci İngilizce eğitim alabilecek ve iletişim kurabilecek seviyede Lehçe öğrenebilecekken, Polonya’da Üniversite ve Yüksek Lisans eğitimlerinin daha cazip olduğu rahatlıkla görülebilmektedir.
Ortalama bir restoranda yemek yaklaşık 20 Zloti, McDonald’s menüsü 18 Zloti, 1.5 litre su 1.5 Zloti, kola 2.50-3 Zloti civarındadır. Eğer kendi evinizde yemek yapıyorsanız, aylık yaklaşık 70-80 Euroluk bir temel ev alışverişiyle peynir, yumurta, süt, et, tavuk, meyve gibi besinlerden eksik kalmadan yeme içme ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz (tüketim kişi başına ortalama rakamlar olarak hesaplanmıştır). Bira markette 1 Euro restoranda 2 Euro civarındadır. Bir kafede içeceğiniz bir kahve ortalama 7 Zloti yani yaklaşık 2 Eurodur.
Ulaşım da Polonya’da Türkiye ile benzer bir tarifededir. Tek kullanımlık bilet 3.5 Zloti, aylık akbil benzeri kart 100 Zloty’dir yani yaklaşık 25 euro. Taksi tarifesi 6-8 Zloty’den başlar, ortalama 10 kilometrelik bir taksi yolculuğu 30-35 Zloti civarında tutacaktır. Elbette büyük şehirlere göre tarife de değişebilmektedir. Tabii ki araç kiralamak veya satın almak, Polonya’da da ucuz değildir. Ortalama sıfır bir araç yaklaşık 60-70 bin Zloty’dir. Öğrencilerin araba almalarından çok, aylık kart kullanmaları tavsiye edilir. Toplu taşıma Polonya’da oldukça yaygındır.
Polonya’da üniversite eğitimi alacak öğrencilerin en fazla merak ettiği konulardan biri de konaklama olanaklarıdır. Polonya’da konaklama, yani aylık ev kiralama ücreti, ortalama 1500 Zloty yani faturalar hariç yaklaşık 300-400 Euro arasındadır. Bu 1+1 bir dairede tek başınıza, uygun bir maliyetle konaklamanız demek. Bir ev arkadaşı ile birlikte apartman şeklinde bir konaklamada veya yurt benzeri konaklamalarda bu maliyet daha da düşmekte. Elektrik, su, ısınma, kapıcı ücretleri vb. gibi diğer ev giderleri ise yaklaşık 600-700 Zloty yani 150 Euro civarlarında. Genel ortalamaya vurduğumuzda, bir ev arkadaşınızla beraber bir evde kaldığınızda faturalar dahil yaklaşık 300-320 Euro gibi bir toplam maliyetiniz olur. Bu da şehir merkezlerinde 350-370 Euroya çıkabilir. Eğer şehir merkezinden biraz daha uzakta bir konaklama tercih edip, aylık öğrenci kartı kullanırsanız; konaklama + ulaşım giderleriniz yılda 3800-4000 Euro civarında olacaktır. Bu da yine konaklama seçeneğinize, konaklamanızın konumuna göre değişkenlik gösterebilmektedir. Eğer öğrenci yurtları ve benzeri konaklamaları tercih ederseniz, yıllık konaklama ve ulaşım gideri toplamınız 3500 Eurolara kadar düşecektir.
Bunların dışındaki ihtiyaçlarınız teknoloji, giyim ve alışveriş, ev eşyaları olabilir. 60 mbps yani orta bir hızda internet bağlantısı yaklaşık 50 Zloty, bir jean pantolon 65 Euro, adidas ayakkabı 70-75 Euro, bir mikrodalga fırın 90 Euro civarıdır. Önce de belirttiğimiz gibi bunu Euro bazında düşündüğünüzde, alım gücünün gerçekten yüksek olduğu görülebilir. Birçok gider hemen hemen Türkiye ile aynıyken, teknolojide Polonya’nın daha uygun olduğu görülebilir. Aylık 100 Zlotiye fitness salonuna kayıt olabilirsiniz, bakıldığı zaman birim fiyatında Türkiye ile aynı görünüyor. Bu açıdan da zaten benzer bir ekonomiden geleceğiniz için, fiyatlar sizi şaşırtmayacaktır. Bir Avrupa Birliği ülkesinde ve özellikle Polonya’da bir işte çalışıp kazanabilme durumunda ise, aslında yaşam maliyetlerinin düşük olduğu bir ülke olduğunu siz de rahatlıkla görebileceksiniz.
Genel anlamda, Türkiye’den başvuran bir öğrenci için Türkiye ile fiyatlar kıyaslandığında benzerlikler göze çarpar. Buna karşılık okul ücretlerinin, Türkiye’deki herhangi bir okula göre çok daha uygun olması Polonya’yı tercih sebebi kılmaktadır. Türkiye’de yıllık 20.000 TL’ye aldığınız bir eğitimi Polonya’da 3000 Euro gibi bir fiyatla ve ayrıcalıklarıyla beraber alabilirsiniz. Bunun size sağladığı AB Diploması (mavi diploma yani AB’de çalışmanıza imkan veren diploma), İngilizce ve Lehçe dil gelişimi, seçeceğiniz bölüme göre değişen yıllardaki yurtdışı tecrübenizi ve kaliteli, ilgili, laboratuvar destekli, uygulamalı eğitimleri de düşündüğünüz zaman; eğitim ücretlerinin gerçekten çok çok düşük olduğu ve tercih edilebilirliği bir kez daha anlaşılıyor.